Αλέξανδρος Κ. Δέρπαπας MD, PhD
Μαιευτήρας - Γυναικολόγος
Ουρογυναικολόγος - Χειρουργός Πυελικού Εδάφους
Ειδικευθείς στην Μεγάλη Βρετανία - Διδάκτωρ Ιατρικής Σχολής Imperial College London U.K

Η πρόπτωση της μήτρας και του κόλπου αναφέρεται στην ανατομική διαταραχή που προκύπτει όταν ένα ή περισσότερα όργανα της γυναικείας πυέλου (μήτρα, ουροδόχος κύστη, τμήμα του εντέρου) προπίπτουν χαμηλά στον κόλπο ή και προβάλλουν εκτός αυτού. Η πρόπτωση των οργάνων της πυέλου συμβαίνει λόγω της χαλάρωσης των συνδέσμων και των μυών που συγκρατούν τα όργανα στη φυσιολογική τους θέση και οφείλεται κατά κύριο λόγο στην εγκυμοσύνη και τον τοκετό, ενώ σημαντική είναι και η επίδραση της ηλικίας καθώς και άλλων εγγενών και περιβαλλοντικών παραγόντων.
Τα συμπτώματα που προκαλεί η πρόπτωση των πυελικών οργάνων διαμέσου του κόλπου ποικίλουν ανάλογα με τη βαρύτητα της πρόπτωσης και το προπίπτον όργανο:
-
Αίσθημα βάρους στον κόλπο και χαμηλά στη μέση
-
Αίσθημα πλήρωσης στον κόλπο (σαν «μπάλα» που γεμίζει τον κόλπο ή προβάλει και εκτός αυτού)
-
Δυσκολία και πόνος κατά τη σεξουαλική επαφή
-
Ουρικά ενοχλήματα, όπως δυσκολία στην ούρηση, συχνουρία, επιτακτική ούρηση, ακράτεια ούρων επιτακτικού τύπου (urgency urinary incontinence) ή από προσπάθεια (stress urinary incontinence)
-
Ενοχλήματα από το έντερο, όπως δυσχέρεια αφόδευσης, δυσκοιλιότητα, ανάγκη για πίεση με το δάχτυλο χαμηλά και πίσω στον κόλπο για να ολοκληρωθεί η κένωση
Η πρόπτωση μπορεί να αφορά την πρόσθια περιοχή του κόλπου (κυστεοκήλη / ουρηθροκήλη), το μέσο διαμέρισμα (πρόπτωση μήτρας - πρόπτωση κολπικού κολοβώματος αν έχει προηγηθεί υστερεκτομή) ή το οπίσθιο κολπικό τοίχωμα (ορθοκήλη – εντεροκήλη). Συχνά δε, παρουσιάζεται ταυτόχρονη πρόπτωση δύο ή περισσοτέρων οργάνων.
Η διάγνωση του είδους και της βαρύτητας της πρόπτωσης των πυελικών οργάνων γίνεται μέσω της λήψης του ιστορικού και της κλινικής εξέτασης από τον εξειδικευμένο ουρογυναικολόγο, ενώ χρήσιμο για την ακρίβεια της διάγνωσης θεωρείται και το 2D-3D υπερηχογράφημα του πυελικού εδάφους.
Η θεραπεία της πρόπτωσης εξατομικεύεται και εξαρτάται από την ηλικία της γυναίκας (αναπαραγωγική ηλικία / κλιμακτήριος-εμμηνόπαυση), τη βαρύτητα των συμπτωμάτων και το βαθμό της πρόπτωσης.
Ως γενική αρχή, η συντηρητική θεραπεία με ασκήσεις πυελικού εδάφους, υπό την καθοδήγηση εξειδικευμένης φυσικοθεραπεύτριας μπορεί να αποτελέσει την πρώτη επιλογή, ειδικά αν τα συμπτώματα είναι ήπια και η πρόπτωση μικρού βαθμού. Στη συντηρητική αντιμετώπιση της πρόπτωσης εμπίπτει και η τοποθέτηση κολπικού πεσσού, που έχει ως στόχο τη μηχανική συγκράτηση του προπίπτοντος οργάνου στην ανατομική του θέση, με στόχο τη βελτίωση των ενοχλητικών συμπτωμάτων.
Η χειρουργική θεραπεία της πρόπτωσης της μήτρας και του κόλπου προσφέρει μονιμότερα αποτελέσματα, ιδιαίτερα σε γυναίκες με έντονα συμπτώματα και μετρίου έως σοβαρού βαθμού πρόπτωση, καθώς και σε εκείνες που έχουν έντονη φυσική δραστηριότητα (εργασία που απαιτεί ορθοστασία και κίνηση, τακτική άσκηση, αθλητισμός). Σήμερα, η χειρουργική αποκατάσταση της πρόπτωσης γίνεται με ελάχιστα επεμβατικές μεθόδους που απαιτούν νοσηλεία μόνο για 1-2 ημέρες το πολύ και προσφέρουν ταχεία αποκατάσταση και άμεση επιστροφή της γυναίκας στις καθημερινές της ασχολίες.
Η επιλογή της κατάλληλης χειρουργικής επέμβασης (διακολπική ή λαπαροσκοπική τεχνική) αποφασίζεται από τον εξειδικευμένο Ουρογυναικολόγο σε συνεννόηση με τη γυναίκα και με βάση τα ατομικά της χαρακτηριστικά, όπως ηλικία, επιθυμία για τεκνοποίηση, συνοδές παθήσεις, κοινωνική και σεξουαλική δραστηριότητα. Ενδεικτικά οι σύγχρονες χειρουργικές τεχνικές αποκατάστασης της ανατομίας και λειτουργίας του πευλικού εδάφους περιλαμβάνουν:
-
Πρόσθια και οπίσθια κολπορραφία
-
Διακολπική ανάρτηση της μήτρας χωρίς τη χρήση συνθετικών πλεγμάτων
-
Διακολπική υστερεκτομή με ταυτόχρονη ανάρτηση του κολπικού κολοβώματος χωρίς τη χρήση συνθετικών πλεγμάτων
-
Λαπαροσκοπική ιεροϋστεροπηξία με τη χρήση συνθετικού πλέγματος
-
Λαπαροσκοπική υστερεκτομή με υψηλή ανάρτηση του κολπικού κολοβώματος στους ιερομητρικούς συνδέσμους
-
Λαπαροσκοπική ιεροκολποπηξία με τη χρήση συνθετικού πλέγματος